1 Địnhnghĩa
– Viêm âm đạo là một hội chứng lâm sàng, đặc trưng bởi sự thay thế chủng vi khuẩn Lactobacillus bình thường trong âm đạo bởi những vi khuẩn kỵ khí như Prevotella sp, Mobiluncus sp, Mycoplasma Hominis, Gardnerralla….Trong đó viêm âm đạo do nấm chiếm gần 1/3 các trường hợp viêm âm đạo
– Nhiễm nấm âm đạo không được coi là nhiễm trùng cơ hội và không được xem là bệnh lây lan qua đường tình dục
2 Tần suất mắc
– Candida species có trong dịch âm đạo của 20-50% phụ nữ khỏe mạnh, không triệu chứng
– Viêm âm đạo do nấm phổ biến ởngười lớn
+ 50% sinh viên nữ trong độ tuổi 25 từng mắc 1 lần
+ 75% phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻtừng mắc 1 lần
+ 45% phụ nữ từng mắc 2-3 lần
– Viêm âmđạo do nấm ít gặp ở phụ nữ đã mãn kinh
– 10->20% phụ nữ bị viêm âm hộ âmđạo do nấm tái phát
3 Sinhbệnh học
– 80-92% các trường hợp do Candida albicans
– Một vài nghiên cứu ghi nhận có sự gia tăng tần suất mắc các chủng Candida species khác, đặc biệt là C. Glabrata có thể do:
+ Việc sử dụng thuốc không cầnkêtoa
+ Sử dụng nhómazoles kéo dài
4 Yếu tố nguycơ
– Đái tháo đường: kiểm soát đườnghuyết kém, ĐTĐ type 2 có khuynh hướng nhiễm non-albicans candida species
– Kháng sinh: 1/4 – 1/3 phụnữ có khuynh hướng nhiễm nấm âm đạo trong khi hoặc sau khi dùng kháng sinh phổ rộng
– Tăng nồng độ Estrogen:thuốc ngừa thai dạng uống (đặc biệt khi thành phần
Estrogen cao), có thai, liệu pháp Estrogen
– Ức chế miễn dịch: sử dụng corticosteroids, nhiễm HIV
– Dụng cụ ngừa thai: bọt âmđạo, màng ngăn âm đạo, dụng cụ tử cung. Thuốc diệt tinh trùng không liên qua đến nhiễm nấm âm đạo
– Yếu tố di truyền
– Hành vi: Mặc dù viêm âm đạo do nấm xuất hiện trên phụ nữ độc thân và Candida có thể có trong dịch âm đạo bình thường, không có nghĩa là nấm không lây truyền qua đường tình dục. Nghiên cứu cho thấy:
+ Có sự gia tăng tần suất nhiễm nấm âm đạo ở thời điểm người phụ nữ bắt đầu quan hệ tình dục đều đặn.
+ Bạn tình của phụ nữ nhiễm nấm có khả năng nhiễm nấm cao gấp 4 lần bạn tình của phụ nữ không nhiễm
+ Bạn tình của phụ nữ nhiễm nấm nhiễm cùng chủng nấm với người phụ nữ đó
– Không có bằng chứng đủ mạnh cho thấy có mối liên quan giữa viêm âm đạo do nấm và:
+ Thói quen vệ sinh
+ Mặc quần chật
+ Quần lót bằng sợi tổng hợp
TRIỆUCHỨNGLÂM SÀNG
Ngứa
– Ngứa âm hộ -âmđạo
– Đôi khi có cảm giác nóng hoặc tiểu rát hoặc giao hợp đau
– Âm hộ và niêm mạc âm đạo viêm đỏ
Huyết trắng
– Màu trắng đục
– Vón cục, lợn cợn đóng thành mảng giống sữa đông
– Bám thành âmđạo
CHẨNĐOÁNCẬNLÂMSÀNG
pH âm đạo: 4-4.5
Soi tươi huyết trắng
– Thấy có sợi tơ nấmhoặc bào tử nấm
– Dễ thấy hơn nếu nhỏ thêm 1 giọt KOH 10% vào bệnh phẩm
– Có thể âm tính đến 50% các trường hợp
Cấy nấm
– Cần thiết để chẩn đoán xác định, tránh điều trị quá mức trên những trường hợp có triệu chứng lâm sàng điển hình nhưng pH âm đạo bình thường và soi huyết trắng bình thường.
– Cho biết chủng của nấm, giúp lựa chọn đúng thuốc kháng nấm
– Nên được thực hiện trên những bệnh nhân có triệu chứng dai dẳng hoặc tái phát vì có khả năng những bệnh nhân này nhiễm non-albicans kháng với azoles
CHẨNĐOÁNPHÂNBIỆT
– Những trường hợp có triệu chứng nhưng pH âm đạo bình thường:
+ Phản ứng quá mẫn
+ Dị ứng
+ Viêm da do tiếp xúc